بررسی میدانی ضریب حداکثر تقاضا در شبکه های توزیع آب روستایی (شمال شرق خوزستان)

آگاهی از نوسانات زمانی کوتاه مدت تقاضا در شبکه های توزیع آب آشامیدنی، از ابتدایی ترین الزامات طراحی و بهینه سازی یک شبکه است. اصولاً ظرفیت شبکه برای تعیین قطر خطوط لوله در بخش های مختلف آن با توجه به ضرورت توانایی سیستم در توزیع آب در شرایط حداکثر تقاضا، با اعمال ضریب حداکثر در متوسط تقاضای روزانه به دست می آید. شواهد موجود نشان می دهد که الگوی روزانه تقاضا که ضریب حداکثر تقاضای شبکه از آن نتیجه می شود، در اثر عوامل بسیار متفاوتی که مهم ترین آنها تعداد مشترکان است، از یک منطقه به منطقه دیگر، متغیر بوده و بیشتر مراجع و استانداردهای معتبر با تأکید بر لزوم محلی سازی این الگو، ضرایب حداکثر تقاضای روزانه، ساعتی و ضریب حداکثر خاص خود را پیشنهاد نموده اند. این پژوهش با توجه به اهمیت مطالعات منطقه ای روی ضرایب حداکثر، برای یک گروه از شبکه های روستایی در منطقه شمال شرق استان خوزستان انجام شد. پس از نصب جریان سنج های ثبات از نوع الکترومغناطیس با حداکثر خطای 3/0 درصد و اندازه گیری جریان تقاضا در فواصل زمانی 5/7 دقیقه به مدت یک سال، الگوی روزانه تقاضا و ضرایب حداکثر به دست آمد. تفاوت قابل ملاحظه بین ضرایب حداکثر نتیجه شده از این تحقیق با معیارهای پیشنهادی استانداردها و مراجع ملی و بین المللی، اهمیت منطقه ای کردن ضرایب حداکثر را به وضوح نشان می دهد. برای مثال، در خصوص کوچک ترین شبکه مورد مطالعه، ضریب حداکثر پیشنهادی استاندارد ملی 3-117، 3/27 درصد کمتر از ضریب حداکثر واقعی به دست آمده در پژوهش حاضر است. همچنین نتایج نشان داد که محاسبه ضرایب حداکثر، بدون توجه به اثر منفی تلفات فیزیکی آب به حساب نیامده، می تواند ضرایب حداکثر را بین 5/14 تا 5/24 درصد نسبت به واقعیت کاهش دهد.